Kritieken & Pers

‘Rede M.J. Brusse-prijs voor het Journalistieke Boek’, David van Reybrouck. Quote:Arm Wallonië is geen belgicistisch boek, geen nostalgisch zwijmelen bij het unitaire België en evenmin een esthetisering van armoede als zijnde iets ‘authentiek’. Het gaat over macro-economie en micro-geschiedenis, het is een tocht en een afdaling, Het is een sociaal, humaan, begripvol en, ja, wijs boek. Het tilt het genre van de reportage tot op het niveau van de mildheid. Het is spannend en onthutsend. Het is dieptriest en bevlogen. Het brengt inzicht en vermijdt alwetendheid. Een noodzakelijk boek, een urgent boek, een belangwekkend boek.’
 
‘De boeken van 2007’, Humo, december 2007, eindejaarslijst. Quote: ‘Ceci n’est pas une fiction: het onontbeerlijkste inlandse non-fictieboek van 2007 kwam van Humo-journalist PV. ‘Arm Wallonië’ is een sterk staaltje industriële archeologie, een road trip langs de sporen van Vlaamse immigratie in roestige Waalse staalbekkens en krakende industrie-assen. Verbeken wil het rijke, arrogante Vlaanderen zijn geheugen terugschenken: de herinnering aan een tijd dat de Vlaming zélf migrant was in eigen land. Tegelijk schetst hij een onverbloemd beeld van een gewest in diepe crisis. Verplichte lectuur voor blinden, eenogen en zwartkijkers aan beide zijden van de taalgrens.’
 
Nieuwjaarsbrief’, De Morgen Magazine, 20 dec. 2008, (column van Jacqueline Goossens) Quote: ‘Ik hoop dat er weer heel goede boeken op me wachten en dat auteurs van het kaliber van Khaled Hosseini, Shalom Auslander, VS Naipaul, Dimitri Verhulst  en Pascal Verbeken er opnieuw in zullen slagen om me slaap en metrohaltes te doen missen.’
  
‘Het land achter de clichés’, Knack, 25 april 2007 (rec.-int. Herman Jacobs)
Quote: ‘PV paart liefde en fascinatie aan een kritische blik en afkeer van loze retoriek. Voortreffelijk, indringend reportagewerk over de in het Noorden zo onbekende helft van België. Uitstekend en beeldend geschreven.’

 
 ‘Wallonië, een land in de rui’, De Morgen 4 april 2007, (rec., Filip Rogiers)
Quotes:  ‘Het boek komt geen dag te vroeg. Het is geen politiek-communautair traktaat, evenmin een meewarig waar-die-politici-toch-mee-bezig-zijn. In de beste documentaire traditie toont Verbeken een Wallonië dat het nieuwe omarmt, maar er tegelijk soms geen blijf mee weet. Een Wallonië dat het verleden niet verwerkt heeft en daarom gebukt gaat onder taboes, zij het niet de ‘taboes’ waar het in de Vlaams-nationale retoriek altijd over gaat.’
‘Het idee van de verwerking illustreert Verbeken met een prachtig beeld uit een brief van Vincent Van Gogh, die de Borinage aandeed als evangelist, maar er vooral schilder werd, aan zijn broer Theo: ‘Wat de rui voor de vogels is, de periode waarin zij van veren veranderen, dat zijn de tijden van rampspoed of ongeluk voor ons, menselijke wezens. Men kan in de rui blijven steken, men kan er ook als vernieuwd uit te voorschijn komen. Dieper dan dat kom je niet in België. Niet in Vlaanderen, niet in Wallonië. De lectuur van dit boek is een duizelingwekkende ervaring.’

‘Wat de nieuwe premier moet lezen’, De Standaard der Letteren, 25 mei 2007 (rec., Béatrice Delvaux)
Quote: ‘Arm Wallonië is cruciale lectuur voor de nieuwe Belgische premier, of die nu een Waal of een Vlaming is. Het boek herinnert eraan dat we het ene kunnen bewaren en het andere overwinnen met strijdlust en hard werken, maar dat we vaak de speelbal zijn van economische krachten. Verbeken herinnert ons aan twee zaken. Dat je de ene dag rijk kunt zijn en de andere dag arm, en omgekeerd. Daarom is solidariteit zo’n cruciaal principe. Ten tweede: dat je de geschiedenis moet kennen als je beslissingen moet nemen. Dat maakt een mens wijs en nederig, zeker als hij te maken krijgt met separatistische overtuigingen.’

‘Onderzoeken in plaats van opwarmen’, Nieuwsbrief Fonds Pascal Decroos, dec. 2007, (balans van ex-jurylid Geert Sciot) Quote: Een opsomming bvan alle goede dingen van de voorbije jaren zou me te verleiden, dan maar een eigenzinnige keuze. Een erevermelding geef ik graag aan PV die met zijn ‘Arm Wallonië’ een actueel, zeer lezenswaardig en haarfijn portret van Wallonië, het onbekendste buitenland, schetste.’

‘Humo sprak met Vlaams minister-president Kris Peeters’ , Humo, 18 sept. 2007 (interv. van Jan Lippens en Tom Pardoen). Quote: ‘Arm Wallonië is een indrukwekkend boek dat een genuanceerd beeld geeft van Wallonië, met sterke verhalen over Vlaamse werklozen die er lang geleden op zoek moesten naar werk. Ik herinner me het verhaal van een Vlaamse mijnwerker die tien jaar lang twee keer per week 164 kilometer fietste van Tremelo naar Charleroi. Onvoorstelbaar. Ik heb uit dat boek geleerd hoe lang en hoe moeilijk de weg kan zijn om uit het economische moeras te geraken, maar vooral: dat het ook lukt als je echt inspanningen doet.’

‘Ik maak me zorgen over de Vlaamse loomheid’, De Morgen, 31 aug. 2007. Interview met Kris Peeters door Gorik Van Holen. Quote: ‘Ik heb deze zomer AW gelezen. Ongelooflijk hoe Vlaanderen tot in de jaren ’60 achtergesteld gebied was, hoe treinen ladingen met Vlaamse arbeiders, op klompen nog, naar de mijnen voerden. En indrukwekkend hoe we onze welvaart hebben afgedwongen. Maar om die welvaart te behouden moeten we die wolk van zelfgenoegzaamheid wegblazen.’

‘Het onbekende land over de taalgrens’, De Tijd 21 april 2007, (rec., LH) Quote: ‘Een boek dat leest als een aaneenschakeling van Humo-artikels, wat het in wezen ook is. Jammer dat er nergens plaats is voor een spoortje groen.’

‘Het boek van Jan De Ville’, De Tijd, 5 mei, 2007 (rec. Jan De Ville). Quote: ”Arm Wallonië is in zekere zin schatplichtig aan andere boeken die graag gelezen heb, zoals ‘De Kapellekensbaan’ en ‘Daens’ van Louis-Paul Boon en ‘Het huis van mama Pondo’ van Aster Berkhof, een aanklacht tegen het Afrikaanse apartheidsregime. In deze boeken zie je hoe snel een maatschappij het verleden vergeet of vergoelijkt als ze een hogere welstand heeft bereikt.’

‘Welk boek heeft u het meest bewogen?’, De Standaard (eindejaarsvragen), 28 dec. 2009. Marc Cloostermans. Quote: ‘Op onnadrukkelijke manier maakt PV duidelijk dat wat Wallonië in de 20 ste eeuw overkomen is, ook Vlaanderen in de 21 ste eeuw kan overkomen.’ Willem van Zadelhoff: ‘AW bewijst dat het geheugen van de mensen kort en selectief is. Nog niet zo lang geleden was voor veel Vlamingen Wallonië het beloofde land. Dat schept verplichtingen zou men denken. Verplichte literatuur voor iedereen die zich een oordeel denkt te kunnen aanmatigen over de andere helft van onze bevolking.’

De ondergang van het aambeeldland’, Cutting Edge, 17 april 2007, (rec. Anton Maertens) Quote: ‘Het minste wat je van dit boek kunt zeggen is dat je veel nieuwe dingen oppikt. Bovendien is het erudiet geschreven met af en toe treffende cijfers en veel gevoel voor poëzie. Niet dat Verbeken zijn ogen sluit voor de lelijke kanten: het is shockerend om te lezen dat werklozen in Charleroi scheiden omdat het fiscaal meer opbrengt. Enkele minpuntjes toch: in zijn analyse blijft Verbeken met opzet beperkt, wat het reisverhaal soms een beetje vrijblijvend maakt. Wij hebben ook de indruk dat hij vooral interviews heeft gedaan met figuren die zijn sympathie droegen. Een oppermogul als J. C. Van Cauwenberghe – niet uit het oog van de corruptiestorm te slaan – mocht wel wat langer aan bod komen dan de hier aanwezige, korte vermeldingen. Toch zijn dat slechts kanttekeningen in dergelijk boeiende lectuur. Er schuilt veel hart en gevoel in “Arm Wallonië”. Pascal Verbeken mag zich zonder schroom bij die o zo kleine inner circle van Vlaamse Wallonië-kenners voegen.’

‘Feestdagen voor lijstjesgekken’, De Morgen (eindejaarslijstjes), 29 dec. 2007. Alex Vanhee: ‘Zonder zich te bezondigen aan karikaturen, schetst PV een treffend beeld van de miserie in Wallonië. Dat blijkt amper te verschillen met de voorstelling die journalist August De Winne een eeuw geleden gaf van Vlaanderen.   Verplichte lectuur in tijden van afsplitsing.’

‘De favorieten van Uitgelezen’, De Morgen,  31 okt. 2007. Jos Geysels: ‘AW is een onthullende documentaire over het vallen en opstaan van een regio die tot de rijkste van Europa behoorde en nu gevangen zit in clichés en vooroordelen. Dit boek is niet alleen een soms ontroerend verslag van het ‘arme Wallonië’ maar ook een noodzakelijke herinnering aan een arm Vlaanderen dat tienduizenden Vlamingen zag emigreren naar de Waalse industriebekkens.’

‘Arm Wallonië in de boekenrevue’, De Geus, sept. 2007, (rec., Viona Westra). Quote: ‘Arm Wallonië is een must voor iedereen met een warm en open hart. een ideale remedie ook tegen ijdeltuiten, pauwengedrag en kleinburgerlijk nationalisme.’

‘Begrijpen, niet oordelen’, Tiens Tiens, december 2008, (interv. dr Elias Vlerick) Quotes: ‘In een paar decennia is het grote, industriële  eldorado Wallonië in elkaar gestort. Om een idee te geven: de voorbije dertig jaar verdwenen in Le Centre, de regio rond La Louvière 60.000 jobs – we spreken over een agglomeratie van iets meer dan 200.000 inwoners. Dat is een sociale atoombom. Vervolgens heeft men te lang gewacht met investeringen in nieuwe economieën met toekomst. De grote Belgische holdings, denk aan de Société Générale, hebben Wallonië als een lege schil laten vallen, nadat Wallonië hen steenrijk gemaakt had. Het is zoals in het nummer ‘Youngstown’ van Bruce Springsteen over de teloorgang van een staalstad in Ohio: ‘Once I made you rich, rich enough to forget my name.’ Dat is exact wat er gebeurd is met Charleroi, Seraing, La Louvière en de Borinage-dorpen.’

‘Het maakt wel degelijk een groot verschil of je geboren bent in La Louvière of in Brugge, omdat de sociaal-economische context zo verschilt. Tijdens mijn reis heb ik altijd gedacht aan het motto van commissaris Maigret van Simenon: ‘Begrijpen, niet oordelen.’ Dat laatste gebeurt in onze communautair opgehitste media en politiek al genoeg.’

‘De Gouden Uil op tv’, Humo, 25 maart 2008, Fien Sabbe over de Gouden Uil 2008. Quote: ‘Ze hebben me gezegd dat ik er niet over mag zeuren, maar ik vind het toch heel jammer dat er geen Vlamingen genomineerd zijn. Ik zag al dat bijvoorbeeld PV met ‘Arm Wallonië’ niet eens op de longlist stond. Terwijl dat toch een heel sterk boek is. En trouwens, zie je de jury van een Nederlandse prijs al vijf Belgen op de shortlist zetten? Ik niet.’

‘Een reis door het zuiden van het land’, Trends, 12 april 2007 (rec., Luc De Decker)
Quote: ‘Verbeken schrijft beeldend, zijn stijl krult verrukkelijk zonder te koketteren met overbodige
tierlantijnen.’

‘Arm Wallonië’, Samenleving en Politiek, jg. 14, 2007, nr. 7, (rec. Luc Vanneste) Quote: ‘Verbeken zal niet alle vooroordelen wegnemen, maar zijn boek zou verplichte lectuur moeten worden op alle scholen.’

 

‘Arm Wallonië wil alleen werk’, Dagblad De Pers, 25 april 2007.

‘Wallonië zucht onder last van verleden’, Nederlands Dagblad, 5 juni 2007. Interview. 

‘Vlaanderen is zijn geheugen kwijt’, De Standaard 6 april 2007, (rec.-int. dr. Bénédicte Vaes)
Quote: ‘Nog niet zo heel lang geleden waren wij Vlamingen de Ahmeds en Mohammeds, migranten in eigen land. Dat zijn we vergeten. ‘Arm Vlaanderen’ van Auguste De Winne zou verplichte lectuur moeten zijn op Vlaamse scholen.’

‘Un miroir wallon pour la Flandre’, dinsdag 3 april 2007, Le Soir, (rec.-int. dr. Bénédicte Vaes)
Quote: ‘Si la riche Flandre retrouvait la mémoir, elle se montrerait plus generous avec les étrangers, parmi lesquels elle compte les Wallons.’

‘Aangrijpend’, Katholiek Nieuwsblad, 8 juni 2007 (rec., PD)
Quote: ‘Arm Wallonië is ook zonder Belgisch bloed erg de moeite waard. Het kruipt onder de huid en leest als een trein. Geen vrolijke lectuur, wel erg mooie.’ 
 

‘Welk boek kreeg niet de aandacht die het verdiende?’ , De Standaard der letteren (eindejaarslijstjes), Koen Peeters. Quote: ‘PV vertelde me onlangs hoe hij als kind in Bevekom met vakantie ging op een boerderij. Maar Bevekom is ook Beauvechain, net over de taalgrens, en daar ontstond zijn fascinatie voor Wallonië: de breedte, de ruimte, hoe je daar over de taalgrens net iets beter kunt ademen.  Hij schreef een knap boek over migratie, armoede, de rol van partijen. om onze vrienden in het zuiden beter te begrijpen.’

‘O dierbaar België’‘Uitgelezen’ in Vooruit, 19 februari 2008. Hilde Van Mieghem, Steven Vanackere, Jos Geysels en Anna Luyten over ‘Arm Wallonië’.

 http://vooruit.be/nl/video/546